Premiera tomu "Szajna. Szajnisko. Portret zakulisowy" Agnieszki Berlińskiej - 16 grudnia

"W swoim reportażu o Józefie Szajnie Berlin´ska przygląda się, jak artysta i reżyser najpierw w miejscu +zwykłego+ Teatru Klasycznego powołał do istnienia otwarty na eksperyment artystyczny Teatr Studio, a potem doprowadził do powstania Centrum Sztuki, nowoczesnej, multiartystycznej instytucji, porównywanej z paryskim Centre Pompidou" - czytamy w przesłanej informacji.

Jak zaznaczono, "+Szajna, Szajnisko+ pozwala poznać z bliska i odkryć na nowo tego niespokojnego, poszukującego artystę, jego otoczenie i szczególne czasy, gdy tworzył". "To opowieść o twórcy, który próbuje wydostać się z dusznej atmosfery PRL-u i zrewolucjonizować sztukę. To też opowieść o narodzinach Szajny-artysty" - napisano o tomie.

"+Kiedy traciłem nadzieję, składałem przyrzeczenie, że za uratowane życie poświęcę się czemuś, co dotyczy ludzkiej niesprawiedliwości. I przełożyłem ten wybór na zobowiązania w sztuce+ – zaznaczał Szajna w wywiadach" - przypomniano wypowiedź artysty.

"+W dniu, kiedy ma być stracony, do obozu przyjeżdża nowy komendant. Arthur Liebehenschel zastępuje Rudolfa Hoessa. Z tej okazji na kilka godzin wstrzymuje zaplanowane egzekucje, karę śmierci zamienia tym więźniom na dożywocie. Szajna kolejny raz uchodzi z życiem. Nie umie tego racjonalnie wytłumaczyć. Dlaczego ja? To pytanie będzie go dręczyć do śmierci+" – napisała Agnieszka Berlińska, cytowana w informacji.

Wyjaśniono, że "autorka nie proponuje rocznicowej monografii czy historycznego kompendium, ale reporterska? opowieść´ o Szajnie i Studio, tkana? z rozmów przeprowadzonych z artystami, krytykami, widzami i uczestnikami życia kulturalnego Warszawy lat siedemdziesiątych". "Wśród ponad kilkudziesięciu rozmówców Berlińskiej są znani aktorzy i aktorki, reżyserzy, postaci kultury i sztuki, krytycy oraz rodzina i współpracownicy Szajny (m.in.: Stanisław Brudny, Waldemar Dąbrowski, Irena Jun, Zygmunt Krauze, Lech Majewski, Helena Norowicz, Marian Opania, Łukasz Szajna, Józef Wieczorek), a także ci, którzy z różnych stron świata przyjechali do Polski, aby z bliska obserwować Szajnę przy pracy" - napisano. "Z ich opowieści wyłania się artysta niejednoznaczny – naznaczony doświadczeniem Zagłady, uwikłany w relacje z władzą, przekonany o słuszności swoich wyborów – który konsekwentnie kreował wizerunek +jednego z najbardziej kontrowersyjnych twórców polskiego teatru+" - czytamy w informacji o książce.

"Józef Szajna to wielki wizjoner teatru. Jego inscenizacja +Boskiej Komedii+ o tytule +Dante+ wstrząsnęła mną i pozostawiła ślad na moich pracach. Tylko Jego szaleńczej odwadze zawdzięczam próbę adaptacji +Odysei+ Homera, w której Itaką był cały Teatr Studio, Hadesem stały się tajemnicze podziemia Pałacu Kultury, Ikarusy wiozły widzów nad Wisłę, a barką z żeglarzami Odysa płynęło się do wysp Syren, Heliosa, Kirke i Kalipso. Nieukończony spektakl w Warszawie kilka lat później znalazł swoje miejsce na londyńskiej Tamizie i otworzył mi, dzięki Szajnie, drzwi na świat" – wspominał Lech Majewski, cytowany w informacji o książce.

"Ta książka nie jest tylko fascynującą biografią jednego z najbardziej kontrowersyjnych reżyserów w historii polskiego teatru. To także opowieść o narcyzmie artysty i kosztach, jakie za tę cechę charakteru ponosi on i jego zespół. Czy narcyzm w sztuce jest do zaakceptowania? Każdy i każda z nas będzie mieć swoją odpowiedź. Polecam tę książkę nie tylko miłośnikom teatru" – podkreślił krytyk literacki Mariusz Szczygieł.

Krakowska premiera książki Agnieszki Berlińskiej wydanej przez STUDIO teatrgalerię odbyła się 7 grudnia w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia w Krakowie.

Zapowiedziano, że podczas warszawskiej premiery książki 16 grudnia o godz. 18 w STUDIO teatrgalerii fragmenty przeczyta Bartosz Porczyk, a w spotkaniu prowadzonym przez Michała Pabiana udział wezmą: Agnieszka Berlińska, prof. Krystyna Duniec oraz kierowniczka Galerii Studio Dorota Jarecka. W trakcie wydarzenia zostaną zaprezentowane fragmenty scenografii ze spektaklu "Replika" Józefa Szajny.

Agnieszka Berlińska jest teatrolożką i reporterką, specjalizująca się w wywiadach z twórcami i uczestnikami kultury. W latach 1999-2003 była sekretarzem literackim Teatru Narodowego w Warszawie; w latach 2010-11 redaktorką naczelną serwisów internetowych Europejskiego Kongresu Kultury i Krajowego Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji. Razem z Tomaszem Platą jest współautorką tomu "Komuna Otwock. Przewodnik Krytyki Politycznej" (Wydawnictwo: Krytyka Polityczna, 2009).

Książka dostępna jest już w przedsprzedaży na www.teatrstudio.pl.

Publikację dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Projekt został zrealizowany w ramach stypendium artystycznego m.st. Warszawy.

Partnerem promocji jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.(PAP)

gj/ aszw/